pendik gökkuşağı

Çocuk ve Ergenlerde Depresyon

Depresyon ‘ un Tanımı

 Hayattan zevk alamama , umutsuzluk , kararsızlık , ilgi ve istek kaybı  , benlik saygısında azalma şeklinde kendini gösteren duygu durumuna depresyon denir .  Bir diğer tanıma göre ise ; mutsuz , huzursuz  veya çöküntülü görünüm günler ile haftalar arasında devam ediyorsa buna depresyon adı verilmektedir.

Yaygınlığı

Ülkemizde :

  İlköğretim öğrencilerinde %30 ‘ unun orta düzeyde , ortaokul öğrencilerinin %6 ‘ sının ağır düzeyde depresyon belirtileri görüldüğü , lise öğrencilerinde ise bu oranının %27 olduğu belirtilmiştir .

Yurt dışında :

  Okul öncesi çocuklarda %1 , okul çağında % 3 , ergenlik döneminde ise bu oranın %20 ye kadar çıktığı belirtilmektedir .

Ergenlik öncesi depresyon açısından cinsiyetler arası bir farklılık görülmez iken , ergenlikle birlikte depresif bozukluğun kızlarda , erkeklerden daha fazla görüldüğü bilinmektedir. 

NEDENLER

  • Genetik modelde daha önceden gözlemlenmiş olması
  • Çevresel etkenler
  • Biyolojik etkenler
  • Çocuktaki gelişimsel değişiklikler
  • Büyüme hormonu
  • Psikolojik etkenler

   Çocuklarda neden olan pek çok faktör vardır . Bunlardan en önemlileri birincil bakım veren kişiden ayrılma ve erken dönemdeki bağlanma kalitesidir . Erken dönemde bağlanmanın sağlıklı olmaması , birinci bakım veren kişinin yoksunluğu ilerleyen zamanlarda depresif belirtiler sergileme oranı ile ilişkiler bulunmuştur . Bununla birlikte aile yapısı , aile tutumları , sıkıntılı yaşam durumları , stresli bir olay yaşama ve tüm bunlara ek olarak çocuğun aile içi veya dışında şiddete maruz kalması , anne veya babada madde bağımlılığı , çocuğun devam ettiği okul ve okul imkanlarının çeşitliliği , çevrede oyun parklarının olup olmaması , okul dışı yapılan etkinlikler ve nitelikleri , sosyo ekonomik ve kültürel faktörler de çocuklarda depresyonun ortaya çıkması üzerinde etkilidir . Günümüzde de oldukça artan sınav kaygısı büyük anlamda bireyi etkilemektedir.

Bebeklik ve okul öncesi dönemde belirtileri :

  • ayrılık kaygısı belirtilerinde artış
  • içe kapanma , kolay ağlama
  • uykusuzluk , mızmızlanma
  • kilo almama
  • oyuna ve oyuncaklara karşı ilgisiz kalma
  • gece korkuları
  • iştahta bozulmalar
  • sinirlilik ve saldırganlık

Okul çağı çocuklarında belirtiler :

  • üzgün görünme
  • ağlama
  • can sıkıntısı
  • somatik yakınmalar ( baş ve karın ağrısı )
  • enkoprezis ve enürezis
  • hareketlerde yavaşlama , monoton ses tonu
  • okula gitmek istememe
  • düşük benlik saygısı ( kendini değersiz görme )

  Ergenlik dönemi belirtileri :

  • aşırı yeme veya az yemek tüketimi
  • aşırı uyuma veya az uyuma
  • özkıyım düşüncesi ( intihar )
  • okuldan veya evden kaçma davranışı
  • sigara , alkol ve madde kullanımı
  • hırsızlık
  • duygu , düşünce ve ilişkilerinde ani değişiklikler

Bu belirtilere depresyon denilebilmesi için ;

En az 7 ila 9 ay sürmesi gerekir !

 

Peki neden kızlarda daha fazla görülür ?

  Yapılan araştırma sonuçları gösteriyor ki ergenlik dönemine kadar kızlar ve erkeklerde paralel olan oranlar ergenlik sürecine girilmesiyle kızların depresif durumları daha fazla sergilediklerini ortaya koymuştur . Nedeni : Kızlar üzüntü ve sıkıntılarının üzerinde daha çok dururlar . (  “Neden böyle hissediyorum ?” , “İçimden hiçbir şey yapmak gelmiyor .” )  Bu başa çıkma stratejisi aslında daha uzun süreli depresif durumlar yaratarak depresyonu şiddetlenir .

  Erkekler ise moral bozukluğu ile başa çıkmak için genellikle dikkatlerini başka yöne çevirirler , egzersiz , oyun oynama ya da çalışma gibi etkinlikler yaparlar . Bu başa çıkma stratejileri depresyonu azaltır .

Tedavi :

   Çocuk ve ergen depresyonun tedavisinde , birleşik tedavi en uygun seçenektir ki ; bu tedavide ilaç tedavisi , aile terapisi , grup terapisi ve bireysel terapi bir arada kullanılabilir . Altı yaş öncesi çocuklarda temel tedavi oyun terapisidir . Oyun ile grup çalışmaları birleştirilebilir bu noktada sosyal beceri eğitimi tedavinin içinde yer alır ve birey model alma ve rol oynama teknikleri sorun çözme becerilerinin geliştirilmesi açısından yararlı olabilmektedir .  İlaç tedavisi depresyon belirtililerini şiddetini azaltırken , nadiren tek başına etkili olmaktadır . Tedavide aile hayati öneme sahiptir ve tedavi süreci bireysel ve aile terapisi şeklinde olmalı , bireysel terapi , aile terapisi ve okulla işbirliği bir arada gerçekleşmelidir .

Tedavi sonrası süreç :

   Depresyon çocuk ve ergenlerde depresyonun yeniden ortaya çıkma oranı oldukça yüksektir . Çalışmalar geçirilmiş depresyonu olanların 6 – 7 yıl sonra tekrar değerlendirildiğinde %40 – 50 oranında hastada benzer problemlerin olduğunu göstermiştir .

 

                                                           Gül ŞAHİN

© 2024 ÖZEL PENDİK GÖKKUŞAĞI ÖZEL EĞİTİM VE REHABİLİTASYON MERKEZİ | TASARIM-UYGULAMA: EKiMAJANS